Τραγικά τα στοιχεία για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ

Το ΕΣΠΑ, ειδικά στην παρούσα συγκυρία, αποτελεί βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη της Ελλάδας και την ενίσχυση της ρευστότητας της αγοράς. Όμως, η κυβέρνηση κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς καθυστερώντας την απορρόφησή του. Το ποσοστό των απορροφήσεων κινείται σήμερα στο 21,82% αυξημένο μόνο 3,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 18% του Δεκεμβρίου του 2010. Παράλληλα, η Ελλάδα έχει μείνει πίσω σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, αφού τον Σεπτέμβριο του 2009 ήταν στην 5^η θέση, ενώ σήμερα βρίσκεται στην 20η θέση μεταξύ των 27 χωρών μελών της ΕΕ.

Πίνακας Ε. Επιτροπής για ποσοστά απορρόφησης ΕΣΠΑ 30-6-2011

Θέση	Κράτος-Μέλος	Σύνολο σε Μ€	Πληρωμές ( 30-6- 2011) σε Μ€	Ποσοστό Πληρωμών* (30-6 -2011)
1	ΕΣΘΟΝΙΑ	3.403,46	1.373,13	40,35
2	ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ	6.775,49	2.629,91	38,82
3	ΙΡΛΑΝΔΙΑ	750,72	287,22	38,26
4	ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ	1.595,97	528,88	33,14
5	ΑΥΣΤΡΙΑ	1.204,48	395,83	32,86
6	ΓΕΡΜΑΝΙΑ	25.488,62	8.236,25	32,31
7	ΣΛΟΒΕΝΙΑ	4.101,05	1.291,33	31,49
8	ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ	21.411,56	6.671,09	31,16
9	ΠΟΛΩΝΙΑ	65.221,85	19.520,40	29,93
10	ΚΥΠΡΟΣ	612,43	182,53	29,80
11	ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ	9.890,94	2.904,95	29,37
12	ΓΑΛΛΙΑ	13.449,22	3.738,00	27,79
13	ΒΕΛΓΙΟ	2.063,50	569,92	27,62
14	ΙΣΠΑΝΙΑ	34.657,73	9.455,55	27,28
15	ΣΟΥΗΔΙΑ	1.626,09	437,95	26,93
16	ΛΕΤΟΝΙΑ	4.498,00	1.204,02	26,77
17	ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ	50,49	12,91	25,58
18	ΔΑΝΙΑ	509,58	129,46	25,40
19	ΟΥΓΓΑΡΙΑ	24.921,15	6.173,50	24,77
20	ΕΛΛΑΔΑ	20.210,26	4.934,52	24,42
21	ΟΛΛΑΝΔΙΑ	1.660,00	397,09	23,92
22	ΣΛΟΒΑΚΙΑ	11.360,62	2.716,55	23,91
23	ΜΑΛΤΑ	840,12	188,65	22,46
24	ΤΣΕΧΙΑ	26.302,60	5.769,47	21,93
25	ΙΤΑΛΙΑ	27.965,32	4.854,87	17,36
26	ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ	6.673,63	1.108,02	16,60
27	ΡΟΥΜΑΝΙΑ	19.213,04	2.758,75	14,36

* στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο Κανονισμός της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των αναιτιολόγητων καθυστερήσεων της κυβέρνησης στη διαχείριση του ΕΣΠΑ είναι το γεγονός ότι σε 20 μήνες τοποθετήθηκαν 3 διαφορετικοί εποπτεύοντες υφυπουργοί. Παράλληλα, υπήρξε καθυστέρηση στο διορισμό Γενικού Γραμματέα Επενδύσεων έξι ολόκληρους μήνες. Ήταν από τους τελευταίους κρατικούς αξιωματούχους που διορίστηκαν. Ακόμα περισσότερο, η κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση μιας ακόμα ειδικής γραμματείας, δίπλα στην Γενική Γραμματεία Επενδύσεων, της Ειδικής Γραμματείας ΕΣΠΑ. Λες και το πρόβλημα ήταν τα καινούργια όργανα και οι γραμματείες. Επίσης, παρά τις προεκλογικές ακόμα εξαγγελίες για αναθεώρηση του ΕΣΠΑ και τις επανειλημμένες μετεκλογικές δηλώσεις για το θέμα, το όλο ζήτημα παραμένει εκκρεμές και αυτό παρόλο που λόγω της κρίσης, έχουν αλλάξει πλήρως τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα.

Η όλη εικόνα γίνεται ακόμα πιο αρνητική εάν συνυπολογιστεί ότι μεγάλο μέρος των κονδυλίων που έχουν απορροφηθεί οφείλονται σε έργα-γέφυρες. Δηλαδή σε έργα που είχαν ξεκινήσει στο Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, πριν από την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ, κι όχι σε νέες δεσμεύσεις. Ενώ, το ποσοστό απορρόφησης είναι εν μέρει πλασματικό, αφού προσμετρώνται τα ποσά που έχουν «παρκαριστεί» σε διαφόρων ειδών Ταμεία Χαρτοφυλακίου (π.χ. Ταμείο Επιχειρηματικότητας, Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον) χωρίς να έχουν επωφεληθεί ακόμα οι πραγματικοί αποδέκτες.

Σε χθεσινές ανακοινώσεις του, ο υπουργός Ανάπτυξης παρουσίασε πρόγραμμα ενίσχυσης επιχειρήσεων από το Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων, διαφημίζοντάς το κατάλληλα, όπως όλα τα προηγούμενα. Ωστόσο, ενώ η κυβέρνηση εξαγγέλλει νέα προγράμματα, τα ήδη υπάρχοντα δεν έχουν καθόλου ικανοποιητικά αποτελέσματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα προγράμματα για τη νεανική και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και το πρόγραμμα για την ψηφιακή σύγκλιση.

Τα Προγράμματα Νεανικής και Γυναικείας Επιχειρηματικότητας, στα οποία είχαν επενδυθεί πολλές ελπίδες, φαίνεται ότι θα έχουν μηδαμινά αποτελέσματα. Από τις 2.500 περίπου προτάσεις που εγκρίθηκαν, τελικά προκύπτει ότι μόνο 550 ενδιαφερόμενοι θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν το πρόγραμμα. Το ελαττωμένο ενδιαφέρον θα έχει προφανείς δυσμενείς επιπτώσεις, τόσο στην ομαλή εκτέλεση του προγράμματος, όσο και στην απορρόφηση κοινοτικών πόρων.

	Προτάσεις που κατατέθηκαν	Προτάσεις που εγκρίθηκαν	Ενδιαφερόμενοι που αιτήθηκαν χρήματα
Αριθμός	6.816	2.531	550

Ως προς το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση», για το οποίο την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση εκφράζοντας την ικανοποίησή της, ανακοίνωσε ότι η απορρόφησή του ανέβηκε στο 15,5%, αξίζει να σημειωθεί, πως παρά το ότι θεωρητικώς αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα, είναι τέταρτο από το τέλος στην απορρόφηση. Επιπλέον, το ποσοστό απορρόφησης είναι κατά ένα βαθμό πλασματικό, αφού ένα μέρος οφείλεται σε μεταφορά δαπανών από το προηγούμενο πρόγραμμα (Γ’ ΚΠΣ) και ένα άλλο πρόκειται για χρήματα παρκαρισμένα να αξιοποιηθούν μέσω Jeremy για την ενίσχυση επιχειρήσεων.

Ο Υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης έχει επανειλημμένα επικαλεστεί αβάσιμες δικαιολογίες όσο αφορά στις καθυστερήσεις ως προς την απορρόφηση, όπως για παράδειγμα, η πολυπλοκότητα της νομοθεσίας για το ΕΣΠΑ. Ξεχνάει, όμως, ότι η προκάτοχός του, όταν έφερε τον Ν. 3840/2010, πανηγύριζε ότι πρόκειται περί μεγάλης διαρθρωτικής αλλαγής, αφού έτσι με τον νόμο αυτό τελείωσε η γραφειοκρατία του ΕΣΠΑ και απλοποιήθηκαν όλες οι σχετικές διαδικασίες.

Αυτές τις μέρες έχει κλιμακωθεί η συζήτηση σε σχέση με μια συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που θα μπορούσε να διευκολύνει τις εκταμιεύσεις και να ελαφρύνει τον προϋπολογισμό. Η Νέα Δημοκρατία είχε προτείνει, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2010, λόγω της δημοσιονομικής κρίσης, να ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ. Χαρακτηριστικά, την 1 Φεβρουαρίου 2010, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Α. Σαμαράς σε Προ Ημερησίας Διάταξης Κοινοβουλευτική Συζήτηση Αρχηγών για τη διαφθορά ανέφερε: «…Ζητήστε αυξημένες εισφορές κοινοτικών κονδυλίων για έργα του ΕΣΠΑ τώρα, δηλαδή εμπροσθοβαρείς πληρωμές, με αντάλλαγμα αυξημένη εθνική συμμετοχή στο μέλλον, όταν η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καλύτερη. Αυτό θα δώσει άμεσα ανάσα στην οικονομία. Και είναι έτοιμοι να το δεχθούν οι εταίροι μας.» Από τότε το επαναλάβαμε πολλές φορές, η κυβέρνηση, όμως, δεν έκανε τίποτα.

Αποτυπώνοντας την κυβερνητική αμηχανία, πριν από λίγες μέρες, ο αρμόδιος υπουργός, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, μίλησε αφενός για «φρούδες ελπίδες» που καλλιεργούνται και αφετέρου για «έκτακτο πρόγραμμα χρηματοδότησης» που θα διαπραγματευτεί με την Κομισιόν.

Αλλά και η ίδια η επιστολή του Πρωθυπουργού προς τον κ. Μπαρόζο για το ΕΣΠΑ, υπογραμμίζει τη σύγχυση της κυβέρνησης για το ζήτημα. Ο συνάδελφος κ. Μουσουρούλης θα μιλήσει στη συνέχεια τόσο για τις αντιφάσεις αυτές, όσο και για τις προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας για τον ανασχεδιασμό του ΕΣΠΑ σε αυτή την κρίσιμη φάση.

Αντώνης Σπηλιώτης
Πρόεδρος ΝΟ.Δ.Ε. Ν.Δ. Ν. Κορινθίας